Fundacje to jedna z najpopularniejszych form organizacji pozarządowych. Tak zwane NGO działają na rzecz obywateli, niosąc im charytatywną pomoc. Ale jak wygląda ich rola w Polsce?
Jaką funkcję w państwie pełnią fundacje?
Fundacje w Polsce mają nieoceniony wpływ na zrównoważony rozwój w państwie. Konkretnie, obejmuje on między innymi 3 aspekty, czyli ekonomiczny, społeczny i środowiskowy. Działalność fundacji w efekcie bardzo często właśnie je wspiera. Wśród pozarządowych organizacji pożytku publicznego, które mają na nie największy wpływ zalicza się chociażby Polską Akcję Humanitarną, Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy czy Fundację Dajemy Dzieciom Siłę.
Tylko jak dokładnie działalności pożytku publicznego działają na zrównoważony rozwój?
Ekonomia
Można by pomyśleć, że mają one niewiele wspólnego z ekonomią, bo przecież to nie pieniądze są tu głównym celem i motywacją zarządu fundacji. Ale nawet i bez tego organizacje pozarządowe pomagają społeczeństwu w kwestiach finansowych.
Najczęściej odbywa się to poprzez organizowanie różnorodnych programów edukacyjnych i szkoleń. Przykładem takich działań są projekty realizowane przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę, która wspiera dzieci, prowadząc dla nich warsztaty. Mają one na celu zwiększenie świadomości na temat znaczenia szkoły i edukacji, aby ta w przyszłości mogła przełożyć się na większe możliwości zawodowe i nowe perspektywy.
Wpływ na społeczeństwo
Organizacje NGO, takie jak przede wszystkim Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy oraz Polska Akcja Humanitarna dokładają wszelkich starań, aby bezpośrednio wesprzeć osoby potrzebujące. Odbywa się to poprzez organizowane zbiórek, z których później jest kupowany potrzebny sprzęt medyczny lub finansowane są usługi medyczne.
Dzięki temu działalność fundacji zakrywa luki w funkcjonowaniu państwa. Fundacje w Polsce z reguły skupiają się na mniejszych niszach czy nieoczywistych problemach, które są zaniedbywane.
Troska o środowisko
Chociaż zdecydowana większość fundacji koncentruje się raczej na aspektach społecznych i ekonomicznych, spora część organizacji pożytku publicznego dotyka tematów związanych z ochroną środowiska.
W takie akcje angażuje się między innymi Polska Akcja Humanitarna, która w swojej misji pamięta również o tematach ekologicznych. Z reguły opierają się one o promowanie zrównoważonego rolnictwa w krajach rozwijających się.
Co daje bycie w fundacji?
Prowadzenie fundacji nie stanowi najlepszego rozwiązania, jeżeli zależy nam na zwiększaniu swojego majątku. Tutaj celem i sensem działalności fundacji jest bezinteresowna pomoc społeczna, a nie zarabianie jak najwięcej pieniędzy. Więc jeżeli zależy nam przede wszystkim na pomocy potrzebującym, jest to świetny sposób na realizowanie siebie.
Poza tym założenie fundacji daje sporą elastyczność w zakresie budowy jej struktury. Bowiem może ona posiadać tylko jeden organ, czyli zarząd, ale może być ich też więcej. Określa to Ustawa o fundacjach, według której można dopasować ją do swoich własnych potrzeb.
Ponadto jeżeli taka organizacja społeczna posiada status OPP, może otrzymać 1,5% podatku od obywateli.
Jak zarejestrować fundację w Polsce?
Aby założyć fundację, w pierwszej kolejności warto zastanowić się nad jej misją i celami. Dobrze jest mieć tutaj na uwadze, że jej założenia muszą być zbieżne z interesami Rzeczpospolitej Polskiej. Wskazuje to też kierunki działalności fundacji.
W kolejnym etapie należy ustanowić fundusz założycielski oraz akt fundacyjny. Dopiero potem powinno się spisać wszystkie niezbędne informacje o organizacji w jej statucie. Muszą się znaleźć tutaj dane między innymi na temat nazwy, siedziby, majątku, celów, struktury i zakresu działań.
Następnie pozostaje już złożenie wniosku KRS-W20 do Krajowego Rejestru Sądowego. Za to jeżeli chce się dodatkowo prowadzić działalność gospodarczą, trzeba złożyć także wniosek KRS-WM. Można zrobić to zarówno w formie papierowej, jak i internetowo.
Warto też wiedzieć, że założyć fundację w Polsce może nie tylko rodowity Polak, ale też cudzoziemiec. Nie ma tutaj znaczenia obywatelstwo i miejsce zamieszkania. Co więcej, fundatorem może być osoba fizyczna, prawna, a nawet i grupa osób fizycznych. Fundator potem może, ale nie musi znajdować się w zarządzie. Informacje na ten temat powinny zostać zapisane w statucie fundacji.
Z kolei koszt jej utworzenia jest zależny od tego, czy mamy zamiar prowadzić działalność gospodarczą obok fundacji. Jeśli tak, kwota wyniesie 600 zł, z czego 500 zł kosztuje wpis, a 100 zł ogłoszenie go w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Natomiast, jeżeli nie ma takiej potrzeby, jest to jedyne 250 zł.
Czy fundacja może zarabiać?
Przeprowadzane na ogólnokrajową skalę projekty wymagają konkretnych nakładów finansowych. Tylko jak zarabia fundacja? Sposobów na ich pozyskiwanie jest kilka. Bardzo popularne są między innymi zbiórki, podczas których wolontariusze zbierają na przykład dobrowolnie wpłacane pieniądze od innych osób. Natomiast poza tym, fundacje często biorą udział w konkursach, w ramach których można otrzymać dofinansowanie na realizacje swoich działań.
Co więcej, czasami fundacje decydują się na utworzenie działalności gospodarczej obok nich. Pomimo tego, że organizacje pozarządowe działają charytatywnie, w ramach działalności ekonomicznej można pobierać opłaty chociażby ze sprzedaży produktów czy świadczonych usług. Tylko jest tutaj pewna zasada. Pozyskane środki nie mogą przekraczać kosztów poniesionych z tytułu wykonywanych projektów. Oznacza to, że wszystkie pieniądze, które zarobi fundacja, muszą zostać przeznaczone na wykonywanie swojej misji. A więc nie trafiają one do kieszeni zarządu.
Ile mamy fundacji w Polsce?
Fundacje, obok stowarzyszeń, stanowią jedne z najpopularniejszych form organizacji pozarządowych. Według aktualnych danych na tę chwilę w Polsce działa około 35 tys. fundacji.
Jaka fundacja jest najlepsza w Polsce?
Wybór najlepszej fundacji w Polsce to dość indywidualna kwestia. W końcu każdy może mieć swój wyznacznik. Pomimo tego najczęściej wykaz fundacji bazuje na podstawie efektywności i największej transparentności.
Polski Czerwony Krzyż
Według aktualnych rankingów, bazujących na tych danych, to Polski Czerwony Krzyż jest uznawany za największą fundację w Polsce. Jest to też najstarsza tego typu organizacja w naszym kraju, a jej początki sięgają 1919 roku. Jej zakres jest dość szeroki, ponieważ obejmuje działania mające na celu pomoc socjalną, przez udzielanie pierwszej pomocy i zabezpieczanie masowych imprez, aż po pomoc humanitarną w trakcie wojen i klęsk żywiołowych.
Fundacja Siepomaga
Natomiast za opcję numer 2 uważa się Fundację Siepomaga. Głównym celem tej fundacji jest zbieranie środków na wyposażenie szpitali i jednostek ratowniczych. Jednak poza tym porusza ona także inne tematy, jak chociażby wspieranie Ukrainy podczas wojny.
Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy
Najprawdopodobniej najpopularniejsza fundacja w Polsce. Finały Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy każdego roku są wielkim wydarzeniem, które ciężko ominąć. Jej celem według zapisu ze statutu jest „działalność w zakresie ochrony zdrowia polegająca na ratowaniu życia chorych osób, w szczególności dzieci, i działanie na rzecz poprawy stanu ich zdrowia, jak również na działaniu na rzecz promocji zdrowia i profilaktyki zdrowotnej”.
