Planujesz przeprowadzić akcję charytatywną i chcesz zebrać w tym celu środki? Popularną metodą, która pomaga w zrealizowaniu swoich celów, są zbiórki pieniędzy. Między innymi można je zakładać internetowo, jednak opcji jest naprawdę wiele. A więc, jak to wszystko wygląda?
Co to jest zbiórka pieniędzy?
Żeby lepiej zrozumieć, jak działają zbiórki pieniędzy, w pierwszej kolejności warto pochylić się nad tym, czym tak w zasadzie one są. Mówią o tym przepisy prawne, a konkretnie ustawa o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych z 14 marca 2014 roku. Według niej publiczna zbiórka pieniędzy dotyczy tylko i wyłącznie pozyskiwania darowizn w postaci gotówki lub w naturze (to znaczy pieniędzy i darów rzeczowych).
Dodatkowo musi to odbywać się w miejscach publicznych i mieć jasny cel. Tym samym należy przeprowadzać je w miejscach, takich jak sklepy (za zgodą właściciela), ulice, parki i temu podobne.
Z kolei publiczną zbiórką pieniędzy nie są te organizowane chociażby na terenie szkoły za pozwoleniem jej dyrektora. Podobnie wygląda to, kiedy mówimy o loterii fantowej czy takiej, gdzie opłaty zbiera się bezpośrednio na konto bankowe. Ale zatrzymując się przy zbiórkach w placówkach edukacyjnych, istnieje tu mały wyjątek. Jeżeli mają one miejsce na przykład podczas ferii czy wakacji i mają charakter otwartej imprezy dla mieszkańców gminy, zyskują charakter zbiórek publicznych.
Czy zbiórka pieniędzy jest legalna?
Oczywiście same w sobie zbiórki pieniędzy są legalne. Prawo na nie pozwala i jest to powszechna forma udzielania charytatywnej pomocy. Jednak są one legalne jedynie wtedy, gdy spełniają konkretne wymogi.
Przede wszystkim należy wiedzieć, że aby prowadzić zbiórkę pieniędzy, trzeba uzyskać zgodę od fundacji oraz odpowiedniego ministerstwa. Bez takiego zaświadczenia nie będzie ona legalna. Dodatkowo, informacja na temat zbiórki realizowanej na terenie kraju powinna znajdować się na stronie internetowej Portalu Zbiórek Publicznych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Co więcej, każdy wolontariusz musi mieć własny identyfikator, na którym widnieje jego imię i nazwisko, numer zbiórki publicznej oraz szczegółowe informacje na temat nazwy, celu i organizatora wydarzenia.
Warto zaznaczyć, że nielegalne zbiórki pieniędzy podlegają pod wykroczenie. Określa to art. 56 Kodeksu Wykroczeń, a grozi temu kara grzywny, sięgająca nawet do 5000 zł. Za to podawanie się za wolontariusza i zbieranie pieniędzy jest już przestępstwem oszustwa, o czym wspomina art. 286 Kodeksu Karnego. Według niego karą może być tutaj pozbawienie wolności do 8 lat.
Zbiórki pieniędzy internetowe a zbiórka publiczna
Według definicji zawartej w ustawie prowadzenia zbiórek publicznych, publiczna zbiórka pieniędzy to zbieranie środków na cel jawny, który pozostaje w sferze zadań publicznych. Biorąc pod uwagę to, jak popularne z biegiem czasu stały się zbiórki internetowe, pojawia się pytanie. Czy stanowią one zbiórki publiczne?
W rzeczywistości, odpowiedź brzmi „nie”. Jest tak, ponieważ fundusze są przekazywane bezpośrednio na konto organizatora lub wspieranie odbywa się za pomocą zewnętrznego serwisu crowdfundingowego. Co więcej, cała akcja odbywa się w przestrzeni wirtualnej, a więc tym bardziej nie dotyczą jej zasady organizacji publicznych zbiórek, przy których darczyńcy dokonują wpłaty do puszek za darmo.
Kiedy zbiórka pieniędzy jest publiczna?
Aby zbiórka faktycznie była publiczna, istnieje kilka warunków. Pierwszym z nich jest to, że dary muszą być przekazywane w formie materialnej. A więc dokonywanie płatności może mieć formę przekazywania gotówki albo innych darów rzeczowych. Ponadto musi ona odbywać się w miejscu publicznym i łatwo dostępnym dla innych.
Co ciekawe, prawo nie określa tutaj konkretnych miejsc, które wpisywałyby się na listę miejsc publicznych. Mimo to uznaje się za nie wszelkie przestrzenie, do których dostęp ma nieograniczona liczba osób. Mogą to być więc nie tylko ulice czy parki, ale też dworce, sklep czy nawet restauracje, o ile uzyskamy zgodę od ich właścicieli.
Kiedy i jak dokonać zgłoszenia zbiórki pieniędzy?
Jeśli chce się utworzyć zbiórkę i rozpocząć wspieranie innych, trzeba się do tego odpowiednio przygotować. W pierwszej kolejności trzeba dokonać zgłaszania się do właściwego ministra do spraw administracji publicznej, a więc Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Możesz zrobić to w formie elektronicznej lub papierowej. Wystarczy zgłosić ją na odpowiednim formularzu. Wniosek wysłany elektronicznie jest rozpatrywany w ciągu zaledwie 3 dni, a pismo w przeciągu 7 dni.
Co ciekawe, z racji, że nie jest to formalne podanie o zgodę na przeprowadzenie zbiórki publicznej na cele charytatywne, nie trzeba czekać na oficjalne pismo z ministerstwa, które potwierdzi możliwość zbierania środków. Tym samym, po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku, dane trafiają na portal zbiórek publicznych i od razu można rozpocząć kwestę.
Publiczne zbiórki trzeba też odpowiednio rozliczyć. Po zakończeniu kwesty należy złożyć 2 sprawozdania – z przeprowadzonej zbiórki oraz z rozdyspononowania zebranych datków.
Kto może prowadzić publiczną zbiórkę pieniędzy?
Warto też wiedzieć, że nie każdy może przeprowadzić zbiórkę charytatywną. Mogą zrealizować ją jedynie organizacje pozarządowe w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. A więc są to między innymi fundacje i stowarzyszenia.
Do grupy podmiotów, które są w stanie prowadzić zbiórki, zalicza się też na przykład organizacje kościelne, spółdzielnie socjalne, kluby sportowe oraz komitety społeczne utworzone w celu przeprowadzenia zbiórki.
Jeżeli nie prowadzisz żadnej z wyżej wymienionych działalności, najlepszym wyjściem będzie zarejestrowanie komitetu społecznego. Aby tego dokonać, potrzebne będą co najmniej 3 osoby, które mają zdolność do czynności prawnych. Żeby oficjalnie go utworzyć, trzeba złożyć akt założycielski z wszystkimi wymaganymi informacjami, takimi jak na temat celów zbiórki oraz danych członków.
Na czym polega zbiórka pieniędzy online?
Razem z cyfryzacją naszego życia, zbiórki internetowe bardzo mocno zyskały na popularności. W końcu jest to nieco wygodniejsza alternatywa dla klasycznych zbiórek publicznych na zewnątrz. Co więcej, w przeciwieństwie do nich, nie potrzebują one zgłaszania do ministerstwa, ani żadnego innego urzędu.
Do tego bardzo często korzysta się z osobnych portali, które umożliwiają założenie swojej własnej zbiórki, chociażby na wsparcie schroniska dla zwierząt czy leczenie bliskiej osoby.
Jakie są zalety zbiórki pieniędzy online?
Poza samą wygodą, zbiórki internetowe mają wiele zalet. Przede wszystkim tworząc je, działasz samodzielnie, a więc nie musisz zgłaszać się do żadnego komitetu społecznego czy też organizacji. Można dokonać tego, będąc nawet zwykłą osobą prywatną.
Ponadto to ty wybierasz cel akcji. Nie dotyczą Cię żadne ograniczenia, które miałyby wynikać z celów w sferze pożytku publicznego. W efekcie jest to znacznie mniej czasochłonna forma zbierania środków. Także w porównaniu do klasycznych publicznych zbiórek, jest to zdecydowanie prostsze.
